یادداشت راهبردی: محمدهادی قاسمی
پیادهروی اربعین، بهعنوان یکی از بزرگترین تجمعات انسانی سالانه در جهان، صرفاً یک مناسک عبادی و زیارتی نیست، بلکه یک پدیده و ماکت تمدنی با ظرفیتهای بیبدیل در ساحتهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی و رسانهای است. در این رخداد عظیم، میلیونها انسان از دهها کشور، فارغ از رنگ و نژاد و زبان، گرد هم میآیند تا در سایهسار محبت اهلبیت علیهمالسلام، با سید و سالار شهیدان و آرمانهای قیام عاشورا تجدید بیعت کنند. این گردهمایی میلیونی، تجلیگاه عملی وحدت امت اسلامی و بروز زندهای از روح مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم است. در چنین بستری، فرصتهای راهبردی متعددی برای بازنمایی مظلومیت فلسطین، افشای جنایات رژیم صهیونیستی، و تقویت گفتمان جهانی ضدصهیونیسم پدید میآید که اگر بهدرستی شناسایی و فعال شود، میتواند جایگاه فلسطین را در وجدان امت اسلامی تقویت کرده و ظرفیتهای مردمی و فراملی علیه رژیم اشغالگر قدس را بسیج کند. با توجه به نزدیک شدن به ایام پیادهروی اربعین، توجه به نکات و ظرفیتهای برای فعالان و کنشگران این حوزه، زیر سودمند خواهد بود.
1. اربعین؛ محملی برای احیای آرمان وحدت اسلامی در برابر دشمن مشترک
اربعین ظرفیت بینظیری برای شکلدهی به همگرایی میان امت اسلامی دارد. حضور میلیونها شیعه و سنی، عرب و عجم، آفریقایی و آسیایی در یک مسیر مشترک، نمادی از وحدت عملی است که میتوان آن را بهسوی دشمنی مشترک سوق داد. دشمنی که نهتنها قدس شریف را اشغال کرده، بلکه امنیت و منافع دنیای اسلام را در سراسر منطقه تهدید میکند. با طراحی شعارهای وحدتبخش، تولید محتواهای چندزبانه درباره جنایات رژیم صهیونیستی و برگزاری نشستهای مشترک نخبگان امت در مسیر اربعین، میتوان پیام وحدت حول محور مقاومت را تقویت و بازتولید کرد.
2. روایتگری ظلم و مقاومت؛ از کربلا تا غزه
پیادهروی اربعین بستری زنده برای روایتگری تاریخی ظلم است؛ از کربلای حسینی تا کربلای معاصر فلسطین. مقایسه تطبیقی میان قیام امام حسین (ع) و مقاومت مردم فلسطین، نهتنها از نظر محتوا بلکه در ساحت احساسات جمعی نیز قابلیت برجستهسازی دارد. با بهرهگیری از ابزارهای هنری، رسانهای، بیانیههای مردمی، نمایشگاههای خیابانی و خطابههای کوتاه، میتوان مظلومیت فلسطین را در بستر عاشورا بازخوانی کرد و از این طریق، ذهن و دل زائران را به پیوند عمیقتری با جهاد مقدس فلسطینیان رهنمون ساخت.
3. بسیج ظرفیتهای رسانهای در مقیاس جهانی علیه صهیونیسم
در عصر رسانه، روایت کسی پیروز است که تصویر بهتری از حقیقت ارائه کند. پیادهروی اربعین فرصت نادری است که هزاران رسانه و فعال شبکههای اجتماعی از سراسر جهان را به یکجا گرد میآورد. با مدیریت هوشمند این ظرفیت رسانهای میتوان افکار عمومی جهانی را نسبت به مظلومیت فلسطین و جنایات رژیم صهیونیستی بیدار ساخت. تولید محتوای دیجیتال چندزبانه، پویشهای بینالمللی حمایت از فلسطین، دعوت از خبرنگاران بینالمللی برای پوشش پیام اربعین و مستندسازی مردمی، از جمله اقداماتی است که باید هدفمند دنبال شود.
4. شبکهسازی امت در حمایت از آرمان قدس
اربعین، فضای بینظیری برای شکلگیری پیوندهای مردمی و نخبگانی است. ارتباط چهره به چهره فعالان اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی جهان اسلام در مسیر اربعین، فرصت کمنظیری برای شکلدهی به «شبکه امت» در دفاع از فلسطین و مقابله با صهیونیسم جهانی است. با تشکیل حلقههای گفتوگو، کارگاههای هماندیشی، امضای بیانیههای مشترک و ایجاد گروههای ارتباطی در فضای مجازی، میتوان یک زیرساخت مردمی قدرتمند علیه اسرائیل و در حمایت از قدس شریف سامان داد.
5. تقویت دیپلماسی مردمی ضدصهیونیستی در بستر اربعین
اربعین تنها یک آیین مذهبی نیست، بلکه یک فرصت بیبدیل برای دیپلماسی مردمی است. میلیونها زائر از سراسر دنیا حامل روایتهای خود به کشورشان بازمیگردند. با تبیین عالمانه مسأله فلسطین، ارائه محتوای آموزشی مناسب، پشتیبانی از فعالان ضدصهیونیستی و هدایت کاروانهای فرهنگی اربعین، میتوان صدها سفیر مردمی برای گفتمان مقاومت تربیت کرد. این امر موجب نفوذ اجتماعی پیام فلسطین در کشورهای مختلف و تضعیف چتر رسانهای و تبلیغاتی رژیم صهیونیستی در سطح افکار عمومی جهانی خواهد شد.
پیادهروی اربعین یک فرصت تمدنی برای بازتولید و تقویت گفتمان مقاومت، وحدت و حمایت از مظلومان جهان است. در شرایطی که فلسطین در آتش جنگ و محاصره میسوزد، ظرفیت اربعین میتواند کانون همبستگی ملتها در برابر رژیم کودککش صهیونیستی باشد. تحقق این هدف، نیازمند طراحی راهبردی، اقدام هماهنگ و بهرهگیری از ظرفیتهای مردمی، رسانهای، علمی و فرهنگی در بستر این رویداد جهانی است. لذا از همه کنشگران و فعالین در این عرصه دعوت میشود با قلم، رسانه و سایر امکانات خود از این ظرفیت بیبدیل کمال استفاده را نموده و فرصت پیش رو را از دست ندهند.